Thứ Sáu, 27 tháng 9, 2013

Tìm về nguyên công năng gốc của lễ thức hát văn.

Thanh đồng Đặng Thị Ngát (đến từ thị xã Sơn Tây) hào hứng tỏ: "Tôi rất vui vì TP

Tìm về nguyên gốc của nghi lễ hát văn

Bởi thế những đồng tiền rất nhỏ khi rơi xuống ai nhặt được là tả sự may mắn. Cùng với đó tại Liên hoan, thời khắc biểu diễn của các thanh đồng sẽ chỉ có khoảng từ 40 đến 50 phút nghĩa là khoảng từ 2 đến 3 giá đồng. Có thể thấy so với những năm 50 - 80 (thế kỷ XX) khi hát chầu văn, hầu đồng khá trầm lắng do bị cấm vì những bộc lộ mê tín, dị đoan, giờ đây hầu đồng, hát chầu văn đã phát triển mạnh và được tổ chức trình diễn ở trong và ngoài nước.

Hoàng Minh - Huyền Trang. Tuy nhiên thực tiễn bây giờ nhiều người hát văn không còn giữ "đạo” thượng cổ. Ông Nguyễn Tiến Dũng lý giải: Việc tung tiền là xuất phát từ các vị thánh ban tài, phát lộc cho những người đến dự hầu. Không chỉ trình diễn khắp trong Nam, ngoài Bắc, thanh đồng Đặng Thị Ngát đã từng đưa lễ thức chầu văn đến với bạn bè thế giới, nhằm giới thiệu về văn hóa truyền thống Việt Nam.

Đây chính là nguyên do làm cho tín ngưỡng thờ Mẫu biến tướng. Từ xa xưa, trong những giá hầu cổ, các cụ dùng quả táo, quả lê, những đồng bạc nhỏ để phát lộc.

Những người hầu ở đây là tái hiện hình ảnh thánh tạo nên sự đa dạng, những sắc thái của tín ngưỡng. Bà cũng mong muốn lễ nghi này sớm được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa nhân loại. Cách đây hơn chục năm, lễ thức vẫn còn "sạch”, lễ phẩm đơn giản, không cầu kỳ, hoành tráng như hiện giờ. Chầu văn là văn hóa của người Việt, do vậy tôi thường khuyên con nhang, môn đồ phải giữ gìn để nghi lễ không bị biến dạng”.

Vui vì Liên hoan nghi lễ Chầu văn Hà Nội lần thứ nhất cuốn người dân tham dự. Theo lý giải của BTC, đây là những việc nhằm thanh đạm lễ nghi hầu đồng

Tìm về nguyên gốc của nghi lễ hát văn

Tuy nhiên, theo BTC các giá đồng đó sẽ không trùng lặp nhau. Cũng theo ông Dũng: "Liên hoan sẽ không đặt ra tiêu chí, thang điểm, số điểm để chấm, mà sau các màn hầu đồng, hội đồng cố vấn, hội đồng nghệ thuật sau khi thảo luận chung sẽ đưa ra những tiêu chí để tìm ra được những thanh đồng giữ được nề nếp, phép tắc, lề lối trong việc thờ phụng và thực hành lễ thức này”.

Đạm bạc lễ thức hầu đồng Một trong những vấn đề được nhiều người khá quan hoài khi tổ chức Liên hoan, đó là việc BTC yêu cầu các thanh đồng không hút thuốc, uống rượu quá nhiều, khuyến khích phát lộc bằng hiện vật như oản, xôi nén… thay cho tiền mặt.

Bởi ý nghĩa mong muốn của Liên hoan là khắc họa nên cái cỗi rễ, cội nguồn, cũng như những chuẩn mực của nghệ thuật hát văn cũng như văn hóa tín ngưỡng hầu đồng”. Hơn 40 nhóm chầu văn của 29 quận, huyện của Hà Nội dự "trải dài” các tiết mục biểu diễn và có đầy đủ các giá đồng.

Ông Lưu Minh Trị - Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Thăng Long - Hà Nội cho rằng: Ngành văn hóa cần đóng góp quan điểm, hướng dẫn để văn hóa chầu văn đích thực là văn hóa lành mạnh, đặc sắc. Lời văn được sáng tạo thêm theo kiểu "mơi tiền”, ban thưởng nhiều thì văn hát càng "bốc” và trái lại nếu hầu "khiêm tốn” thì cung văn sẽ giảm tông… Trong khi đó, các thầy đồng đang nổi lên nhiều, người dân thiếu hiểu biết, tin vào ma lực thần bí ở cõi vô hình hoặc hiểu chưa đúng về tín ngưỡng này nên bị lợi dụng.

Nhưng dù phát triển ở mức độ nào đi nữa, hát Văn - hầu đồng cũng phải có những chuẩn nhất thiết. Hà Nội, còn được xem như một động thái góp phần xây dựng Hồ sơ lễ nghi Chầu văn, hoàn thiện Hồ sơ Danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia và trình UNESCO xác nhận nghi lễ Chầu văn là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại… Ghi nhận từ thực tiễn cho thấy, Liên hoan đã tạo ra một "sân khấu” lớn, thỏa niềm mong mỏi được thưởng thức trực tiếp các tiết mục đặc sắc mang đậm yếu tố nghệ thuật linh tính của đông đảo người dân.

Tuốt những thanh đồng, cung văn, những người phục vụ… sẽ được Sở VHTT&DL Hà Nội cấp giấy chứng thực đã tham gia Liên hoan. Cùng với đó, số điện phụng dưỡng gia tăng nhanh, đối tượng thờ đa dạng gồm: Mẫu, Phật, Thánh Trần, Quan Âm… Đồng hành với nó là một thực tại việc tổ chức hầu đồng đã và đang có nhiều biến tướng, làm mất đi bản chất, giá trị tốt đẹp vốn có.

Hà Nội đã quan hoài tới chầu văn, tổ chức Liên hoan này để những người như chúng tôi được thỏa tâm nguyện. Ông Nguyễn Tiến Dũng (thành viên BTC) cho biết: "Liên hoan là nhịp để người dân có thể hiểu và cũng như có những kiến thức trong việc hành lễ.

Vòng sơ loại Liên hoan Chầu văn Hà Nội 2013 tại đền Lâm Du (Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội) Nét văn hóa của người Việt Việc tổ chức Liên hoan nghi lễ Chầu văn Hà Nội lần thứ nhất 2013 do Sở VHTT&DL tổ chức, ngoài mục đích kiểm kê và bước đầu tư liệu hóa di sản văn hóa phi vật thể chầu văn trên địa bàn TP.

Bên cạnh đó, Liên hoan sẽ không xếp hạng giải thưởng rút cục.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét