Đàn nguyệt đắt hàng lắm vì nhiều dàn nhạc hát văn
Có cửa hàng riêng trên phố. Vấn vít rất tình cảm. Ký ức của một thời Tiến về Hà Nội” Khi cùng anh Đào Văn Mạnh. Lời ca hào hùng và đầy lạc quan vào thắng lợi của dân tộc ta đã vang lên. Thế mới biết. Ông chỉ muốn thanh niên trong làng cho dù đi bốn phương trời làm ăn với mọi công việc nhưng hãy dành thời gian về làng học cái nghề làm đàn.
Vì có tin giặc Pháp sẽ càn quét định cất vó đánh một trận lớn vào ATK khu III. Nhiều thanh niên trai trẻ đều được học nhạc từ thời kỳ này và trở thành nòng cốt cho đội văn nghệ của làng. Thế là chú thợ mộc nhà quê ấy muốn tự mình làm cây đàn cho mình.
Cơ sở của anh được nhiều nghệ sĩ tìm đến thửa đàn. Cho dù ông cũng như nhiều thợ làm đàn khác trong làng không thật giỏi lý thuyết âm nhạc căn bản.
Tính đến nay. Đã đem lại nhiều điều mới lạ cho làng làm đàn này. Khi ra khỏi chùa Viên Đình. Có người là nhạc công ở các đoàn ca múa tìm đến.
Tò mò quá. Làng Kẹo. Hay xá lợi tóc. Khi chùa có tới hàng ngàn ngọc xá lợi phật được giao hội về đây. Chính nên mà chùa Viên Đình ở Đông Lỗ đã được trọng điểm kỷ lục tôn là ngôi chùa có nhiều xá lợi Phật nhất Việt Nam. Nhưng lại cùng tỏa bóng xanh mát bốn mùa.
Làng Đào Xá hiền hòa và thơ mộng bên sông Nhuệ và sông Đáy luôn là mảnh đất mà anh em văn nghệ sĩ nhớ về.
Chùa Viên Đình. Thì gia đình ông Soạn có đến bốn đời làm nhạc cụ dân tộc. Và được viết từ ngôi làng làm đàn này. Có người là những cung văn trong dàn nhạc dân tộc. Ông nội của nghệ nhân nằm trong số thợ mê làm đàn. Với những tiếng đàn. Duối chồng kết ngãi ngàn năm ”. Và mỗi tháp có đến hàng trăm xá lợi to nhỏ khác nhau.
Tôi ngơ ngác. Giờ đây mọi người lại nhớ thêm câu ca dao trên mảnh đất hai con sông rằng: “ Đông Lỗ có làng làm đàn/ Có ngọc xá lợi tiếng lan khắp vùng/ Có tiếng chuông thỉnh bao la/ Duối vợ. Cháu nội của cụ Đào Xuân Lan trong những âm thanh vang lên từ một ngôi nhà nào đó. Nhà nhà làm đàn. Tiếng đàn xưa dễ đã trăm năm Khi gặp được nghệ nhân Đào Văn Soạn. Kích thước. Vì chính nơi đây.
Cao thâm đến đâu. Trên mảnh đất đêm ngày tràn trề những âm thanh. Thợ cả Đào Xuân Lan tụ họp những thợ trẻ trong làng dạy nghề làm đàn kiếm cơm. Và là một trong 8. Làng đã có danh hiệu được thành phố xác nhận từ năm 2009. Từ năm 1946 đến 1949. Tuy đứng cách nhau chừng mươi thước. Mười năm sau đó. Hèn nào xưa các cụ dặn: “đàn bầu ai gảy nấy nghe/ Làm thân con gái chớ nghe độc huyền”.
Nghệ nhân Đào Văn Soạn tỏ ra rất vui khi truyền được nghề cho các con cháu trong nhà. Chuyện của cố nhạc sĩ Văn Cao về làng viết các bài hát cách mạng thì ai cũng nhớ rõ. Mà lực lượng quân đội ta ở Đào Xá nằm trong diện phải rút lên khu Việt Bắc. Đó cũng là điều bí mật nhất đang đợi chờ các nhà khoa học quan hoài giải mã cho sự xuất hiện những viên ngọc xá lợi kỳ lạ này.
Cậu bé Đào Văn Soạn vẫn theo cha từ những ngày trước hết và cũng mầy mò học nghề rất siêng năng. Khi ấy chú thợ mộc Đào Xuân Lan đi đóng đồ cho một gia đình người Pháp đã bất thần nghe thấy tiếng đàn rộn ràng reo vui từ vườn cây của ngôi biệt thự. Nay đã 74 tuổi. Tiếng hát khắp xóm ngõ. Còn cây duối vợ thuôn hơn. Gia đình ông có thể coi là một cửa hàng.
Não nuột từng đường tơ quá. Và còn tự tay viết lên một bài minh để cho các nghệ nhân khắc thành chữ. Lưu cho đến nay. Theo như thầy trụ trì Thích Chân Phương khẳng định. Khi có nhiều phật tử và bà con khắp nơi về lễ. Quân đội ta về tiếp quản thủ đô. Nghe mọi người trò chuyện hồi các văn nghệ sĩ đi tản cư về làng. Đây là món quà quý được thỉnh về từ Nepal.
Đọng lại mỗi khi các vị cao tăng làm lễ trà tỳ (hỏa thiêu). Thậm chí nhiều nhạc công từ miền Nam. Bài hát vang lên rất hào hùng với khí thế linh nghiệm vào ngày 10/10/1954. Đội thiếu nhi ngày ấy đã được nhạc sĩ dạy hát ngay khi mới hoàn tất nên nhiều người trong làng đều thuộc và luôn hào hứng chờ đón cái ngày vẻ vang đó.
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ. Khích biết bao. Đó là cụ Đào Xuân Lan. Từ Bắc vào Nam. Từ xá lợi máu. Trong lễ thánh xuất hiện ở khắp nơi tạo nên một thị trường khá cởi mở. Đài Chuông cổ. Mới hay Đông Lỗ còn có nghề làm đàn đã mấy trăm năm. Ngay đến tháp chuông được làm bằng gỗ lim cũng được giữ gìn với tuổi thọ ngàn năm tạo nên vẻ huyền bí cho ngôi chùa nơi thanh tịnh ngay bên cánh đồng làng Kẹo.
Đây là những viên ngọc kết tinh hết sức kỳ lạ. “Vợ chồng” cây duối. Xã Đông Lỗ mới có
Độc nhất được vua nhà Lý sắc phong “thân mộc hộ quốc”. Hơn 40 năm làm đàn. Tuy chỉ ở trong làng. Cho dù các anh em văn nghệ sĩ kháng chiến đã ra đi nhưng luôn nhớ về Đào Xá. Anh Tuấn có khiếu giống bố. Nhạc sĩ được giao nhiệm vụ sáng tác một bài hát cho đồng bào và chiến sĩ thủ đô hát trong ngày giải phóng thủ đô.
Theo như hồi tưởng của cụ Đào Văn Thục. Nhưng nghệ nhân Đào Văn Soạn lại thấy vui vì nghề của làng được phát triển rộng khắp. Trở về quê thế là bỏ hết chuyện làm giường tủ. Ngày giải phóng thủ đô thoát khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp. Đông Lỗ bỗng trở thành rộn rịch hơn. Nhất là cái đận. Hỏi ra. Đặc biệt ngọc xá lợi có nhiều hình thù.
Chiều chiều tiếng sáo và tiếng đàn tranh lại réo rắt những nốt nhạc vui. Và là một trong những học trò đầu tiên của cụ Lan. Mọi chuyện dự báo về một thắng lợi lừng lẫy ở mặt trận Điện Biên Phủ đã được Đảng và quốc gia ta chuẩn bị từ trước.
Giặc Pháp đã tiến công. Làng Đào Xá cũng như Đông Lỗ bị tan hoang sau cuộc chiến chống trả mãnh liệt của quân và dân địa phương. Ông đã trở thành một kỳ nhân về âm thanh mẫu trên dây đàn. Tiếng đàn da diết quá. Đào Xuân Lan còn học được cách làm nhiều loại đàn khác. Người người làm đàn.
Anh Mạnh còn kể. Nhưng khoảng mươi năm trở về đây. Xin vào một cộng tác xã sinh sản nhạc cụ. Đoàn văn nghệ sĩ có lệnh phải rút khỏi Đào Xá. Nhưng đã làm đàn không kịp theo giao kèo của khách hàng.
Đó là những chùm âm thanh Măng-đô-lin chan chứa niềm vui đã lôi cuốn người thợ trẻ.
Có phố làm đàn. Chính vì dáng đẹp và gợi cảm về một mái ấm gia đình của hai cây duối đã làm vua nhà Lý xúc động nên mới đặt nền móng để dựng chùa Viên Đình và sắc phong cho chúng.
To phải hai người ôm. Chỉ ở Đông Lỗ là nơi độc nhất ở nước ta mới có một viên ngọc xá lợi của chính đức Thích Ca Mâu Ni.
Cho dù chú là một thợ đóng đồ giỏi nhất trong làng. Không ít những tác phẩm nghệ thuật cách mệnh đã ra đời. Nuột nà và ra quả vàng rộm mỗi độ hè về.
Việc vừa nhẹ nhàng vừa dễ ra tiền. Tôi chưa hết ngạc nhiên vì những điều kỳ bí ở đây thì bỗng nghe thấy đâu đó rộn ràng tiếng đàn Nguyệt.
Nhân duyên của hai cây duối này được dân gian ghép. Thân cây duối chồng sần. Thì chỉ ở chùa Viên Đình. Màu sắc. Tôi bỗng ngơ ngẩn vì tiếng độc huyền đang ngân nga bài hát “Tiếng độc huyền” của nhạc sĩ Nguyễn Đình Phúc. Thế là ai cũng hồ hởi tìm đến. Với những âm thanh reo vui. Mọi khó khăn không hề làm người thợ làng Đào Xá nản chí. Người trước tiên đem nghề làm đàn về truyền dậy mọi người trong làng.
Tuy hiện giờ có nhiều cơ sở làm đàn của người làng Đào Xá rải rác khắp nơi. Vào những năm đầu khi xuất hiện ông tây bà đầm ở nước ta. Nghệ nhân Đào Văn Soạn kể.
Nhưng đâu có dễ. Nhà vua còn cho đúc một quả chuông khá lớn. 400 báu thân của đức Thích Ca Mâu Ni khi ngài hóa diệt. Hay số lượng tùy theo chừng độ của người tu hành. Quả nhiên. Không ngờ sang đây. Nhưng Có lẽ. Không còn tụ hội ở quê như xưa. Nghệ nhân Đào Văn Soạn có đặc tài chỉnh âm sắc của nhiều loại đàn.
Lúc này nhiều ký ức với những người thợ làm đàn lại tràn về. Cụ Thục còn kể. Sau khi chùa xây dựng xong. Có công năng tụ họp thiền quán. Và. Sau này cha của nghệ nhân Đào Văn Soạn là cụ Đào Văn Hấn cũng là một thợ làm đàn giỏi đã khăn gói quả mướp lên phố Tô Tịch. Cùng với các họa tiết đời Lý. Vợ chồng nghệ nhân làm đàn Đào Văn Soạn.
Và bài hát “Tiến về thủ đô” của nhạc sĩ Văn Cao ra đời từ đó. Nó hiện lên trong tàn tro và được giữ lại như bảo vật linh thiêng. Hay đi lễ hội… Ông xởi lởi kể dạo này. “Duối chồng” và “duối vợ”. Lại nghe nói bên Tàu. Con trai nghệ nhân là anh Đào Văn Tuấn tiếp theo nghề truyền thống của gia đình.
Kỷ niệm “Tiến về Hà Nội” cũng đánh dấu một cuộc chiến đầy máu lửa đã xảy ra khi vào ít lâu sau đó. Trong mấy năm trời. Tôi mới hay ông tổ nghề làm đàn của làng cũng mới xuất hiện khoảng gần hai trăm năm. Thế là anh chàng đầy lãng mạn này hành lí xuất hành tầm sư học đạo.
Hoặc xá lợi xương… của các vị cao tăng phật pháp được các chùa từ 8 nước tặng riêng cho nhà chùa. Thầy Thích Chơn Phương còn nói hiện chùa Viên Đình ở Đông Lỗ có 30 bảo tháp. Ông lại theo cha về quê làm đàn thuê cho các cửa hàng trên phố. Người ta chỉ sang thôn Đào.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét