Tuổi hai mươi, ngày ấy…

Các nữ cựu TNXP C895 trong ngày được hủi Danh hiệu Anh hùng LLVTND Một thời hoa lửa Sinh tiền nhà thơ Tạ Hữu Yên kể rằng, ông sáng tác bài thơ "sơn hà”, sau được nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn phổ nhạc có câu "Ba lần tiễn con đi, hai lần mẹ khóc thầm lặng lẽ” quặn lòng người phát xuất từ chuyến đi thực tiễn tại tỉnh thanh bình. Chiến tranh là vậy, luôn gắn liền với hy sinh, mất mát. Những ngày này, khi cả nước đang có nhiều việc làm tri ân những người con đã ngã xuống cho đất nước bữa nay được hòa bình, độc lập, hợp nhất, về lại thanh bình-nơi có cả vạn người như vậy, chúng tôi thêm một lần cảm nhận rõ: đã có một thời khi đất nước cần, rất nhiều người đã sẵn sàng hy sinh… Một trong những người đã giúp chúng tôi cảm nhận được điều đó là bà Nguyễn Thị Kiều-cán bộ Tỉnh hội TNXP thăng bình, nguyên tiểu đội trưởng thuộc Đại đội C 895-TNXP tỉnh. Năm 1965, trong khí thế người người ra trận, nhà nhà ra trận ấy, cô gái Nguyễn Thị Kiều cùng với gần 200 thanh niên khác của huyện Hưng Hà đã hăng hái tham gia lực lượng TNXP, được biên chế vào Đại đội 895-TNXP thăng bình, có nhiệm vụ phục vụ đương đầu, bảo vệ, duy tu tuyến đường sắt Nam Định-Ninh Bình. Nơi đây có ga Gôi là điểm tụ hội, chung chuyển hàng hóa, khí giới vào Nam, luôn bị máy bay Mỹ hội tụ đánh phá để chặn đường tăng viện. Để bảo vệ cung đường, chỉ tính trong 3 tháng (từ tháng 5 đến tháng 8-1966), đơn vị C895 của bà Kiều đã tham gia bốc dỡ tới 19 tấn vũ khí, cứu 540 tấn hàng bị tàu bay Mỹ bắn cháy, đào đắp, vận chuyển 5.000m3 đá, san lấp hơn 500 hố bom, phá hàng trăm quả bom nổ chậm… Đến giờ bà Kiều vẫn nhớ như in buổi chiều ngày 20-8-1966. Khi đó, một đoàn tàu quân sự của ta vừa bốc xếp xong mấy trăm tấn vũ khí, hàng hóa, thuốc hóa học…ở ga Gôi, chuẩn bị vượt cầu Ninh Bình vào Nam thì bị phi cơ Mỹ bắn phá, một số toa bốc cháy vì trúng bom. Giữa lúc nguy kịch ấy, toàn thể anh chị em TNXP C895 cùng cán bộ công viên chức đường sắt khu ga Núi Gôi và quần chúng. # Địa phương đã mau chóng chiếm lĩnh trận địa, phân công lực lượng cứu tàu, cứu hàng. Họ thay nhau vừa dập lửa, vừa đưa hàng hóa ra nơi an toàn. Tuy nhiên, mùi hóa chất nồng nặc tỏa ra khiến nhiều người bị trúng độc, chết giả la liệt trên sân ga, có người chết ngay tại chỗ. Nhớ lại sự kiện khốc liệt này, đến giờ bà Kiều vẫn không quên ý thức kiêu dũng của một người đồng đội: tiểu đội trưởng đội 2 TNXP C895 Nguyễn Thị Hồng Mùi, người khi đó đã như một con thoi vừa chỉ huy, vừa trực tiếp lao vào cứu đồng đội, rốt cục chị bị trúng độc, gục ngã và hy sinh khi vẫn đang cõng đồng đội trên lưng. Gần 50 năm sau, những hy sinh, mất mát trên của lực lượng TNXP Thái Bình phần nào đã được thế hệ hôm nay bù đắp, tri ân. Trong đó, ngày 23-7 vừa qua, đơn vị TNXP C895 đã được Chủ tịch nước phong danh hiệu Anh hùng LLVTND, truy tặng danh hiệu này cho cá nhân chủ nghĩa tiểu đội trưởng, Liệt sĩ Nguyễn Thị Hồng Mùi. Trước đó, tiểu đội xung kích TNXP C873 N87 thăng bình cũng đã được gùi danh hiệu cao quý này… Nỗi day dứt khôn nguôi Vui vì công lao, sự hy sinh một phần đã được bù đắp nhưng trong câu chuyện với chúng tôi, bà Kiều không giấu được nỗi day dứt. Đơn giản, tổ quốc hòa bình đã mấy chục năm nhưng rất nhiều trong số những đồng đội năm xưa của bà nay vẫn như đang bị quên lãng. Gắn bó với công tác hội Cựu TNXP, một trong những công việc của bà Kiều là tham dự hỗ trợ hội viên để họ được hưởng các chế độ chính sách. Tuy nhiên theo bà Kiều, công việc trên không phải lúc nào cũng thuận lợi, thường phải trải qua rất nhiều những khó khăn, rắc rối của thủ tục, cả sự lạnh nhạt, vô cảm của các cán bộ, cơ quan công quyền có trách nhiệm. Trong khi đó, nhiều đồng đội của bà Kiều cho đến nay, dù tuổi đã cao, sức đã yếu, nhiều người đã từ trần nhưng vẫn chưa được giải quyết chế độ. Rất nhiều người đang phải sống trong cảnh đơn chiếc không nơi lời tựa, có những người phải tìm đến nương ở những ngôi chùa. Mắt ngấn lệ, bà Kiều kể trường hợp bà Được ở xã Điệp Nông, bà Chắt, ông Năm ở xã Kim Trung, ông Văn ở xã kiêu hùng cùng huyện Hưng Hà mắc bệnh ung thư, khuất trong sự đau đớn đến tột bậc. Nhiều người xây dựng gia đình hạnh phúc không trót, bị vô sinh, con cái bị dị tật. Như trường hợp ông Hà Đức Lan ở xã Kim Trung, huyện Hưng Hà có được cậu con trai nhưng tiêu cực kinh, luôn phải xích trong nhà. Bà Nguyễn Thị Lương ở xã Điệp Nông cả con và cháu tâm thần đều có vấn đề. Riêng tiểu đội 6-C985 do bà Kiều làm tiểu đội trưởng có 16 người thì 13 người hiện phải sống đơn chiếc, 3 người còn lại trong đó có bà sau chiến tranh may mắn tìm được bạn trăm năm nhưng do ảnh hưởng của chiến tranh đều không thể sinh nở. "Chúng tôi mong Nhà nước tiếp tục quan hoài, giải quyết nhanh chế độ, chính sách cho các đồng đội. Nếu chậm, nhiều người sẽ không còn sống để có cơ hội được đón nhận”- cựu TNXP Nguyễn Thị Kiều mong muốn. Trần Duy Hưng