Cải cách tư pháp cần chủ động, sáng tạo và coi cung cấp trọng thực tiễn

Dự buổi làm việc, có các đồng chí: Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; Trương Hòa Bình, bí thơ T.Ư Đảng, Bí thư Ban cán sự Đảng, Chánh án TANDTC; Lê Thị Thu Ba, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Trưởng Ban thường trực Ban Chỉ đạo. Cùng dự, có các thành viên Ban Chỉ đạo, đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành ở T.Ư. Theo vắng của Ban Cán sự Đảng TANDTC, qua tám năm khai triển Nghị quyết 49 cho thấy, các nội dung cách tân tư pháp liên quan tổ chức và hoạt động của tòa án rất thiết thực, tạo sự chuyển biến về nhận thức đối với vai trò, vị trí của tòa án trong tiến trình cách tân tư pháp. Chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án từng bước được nâng lên. Tám năm qua, toàn ngành đã giải quyết hơn 1.885.000 vụ án các loại trong tổng số gần 1.969.000 vụ án đã thụ lý, đạt tỷ lệ 96%. Tòa án các cấp đã chú trọng làm tốt công tác kết hợp các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp trong quá trình giải quyết vụ án, đặc biệt là đối với các vụ án lớn, trọng điểm. Tòa án các cấp đã triển khai sâu rộng việc nâng cao chất lượng tranh tụng tại các phiên tòa xét xử, đảm bảo cho những người tham dự tố tụng thực hành đầy đủ các quyền và bổn phận của họ. Công tác xây dựng luật pháp và chỉ dẫn áp dụng thống nhất pháp luật được chú trọng thực hành, đã thiết chế hóa được nhiều nội dung tiến bộ mà quyết nghị 49 đề ra. Báo cáo cũng chỉ ra những hạn chế trong quá trình khai triển Nghị quyết 49 trong ngành tòa án, như việc tổ chức quán triệt nội dung Nghị quyết 49 ở một số ít đơn vị còn hình thức, chưa tạo được sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức của cán bộ, công chức, nên việc khai triển thực hiện một số nhiệm vụ cách tân tư pháp hiệu quả chưa cao. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán chưa giảm mạnh. Tuy đã chú trọng đề ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, nhưng do số lượng đơn phải giải quyết quá lớn, nên số đơn chưa được giải quyết vẫn còn nhiều. Việc đẩy mạnh tranh tụng tại phiên tòa, đổi mới thủ tục hành chính tư pháp tại tòa án chưa thật sự toàn diện, sâu rộng do thiếu chỉ dẫn cụ thể về nội dung, phương thức thực hiện để áp dụng hợp nhất. Phát biểu quan điểm kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những kết quả đạt được của ngành tòa án trong việc thực hiện Nghị quyết 49, song song nhấn mạnh canh tân tư pháp là vấn đề quan yếu, phức tạp nên quá trình khai triển thực hiện cần chủ động, sáng tạo, phải biết dựa trên những cơ sở lý luận khoa học, đúng đắn và tôn trọng thực tại. Phó Thủ tướng yêu cầu, trong quá trình sửa đổi Hiến pháp năm 1992, TANDTC với nhân cách là một nhánh quyền lực của Nhà nước cần chủ động, hăng hái phối hợp Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, góp ý toàn diện vào dự thảo, nhất là chuẩn bị tốt nội dung Chương về Tòa án. Bên cạnh đó, cần chuẩn bị các điều kiện cấp thiết để triển khai thực hành khi Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 được Quốc hội duyệt. Cùng với việc hoàn thiện về cơ chế, chính sách, ngành tòa án cần chú trọng nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ, thẩm phán; tăng cường rà soát, giám sát, kịp thời ngăn ngừa, phát hiện xử lý những vi phạm tiêu cực phát sinh, góp phần chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tố tụng. * Cùng ngày, tại Hà Nội, Bộ Công an tổ chức hội nghị trực tuyến góp quan điểm dự thảo ít của Đảng ủy Công an T.Ư tổng kết Nghị quyết số 49-NQ/T.Ư của Bộ Chính trị về chiến lược canh tân tư pháp (CCTP) đến năm 2020 trong Công an nhân dân (CAND). Đại tướng, GS, TS Trần Đại Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an, Trưởng Ban chỉ đạo CCTP Bộ Công an dự và phát biểu ý kiến mở đầu hội nghị. Phát biểu quan điểm mở đầu hội nghị, Đại tướng Trần Đại Quang nhấn mạnh, CCTP là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta, có ý nghĩa quan trọng trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền từng lớp chủ nghĩa của dân chúng, do nhân dân và vì nhân dân. Nội dung Nghị quyết 49-NQ/T.Ư liên tưởng trực tiếp công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của CAND. Việc tổng kết quyết nghị này góp phần đánh giá khách quan, toàn diện, chính xác những kết quả đạt được trong công tác CCTP của lực lượng CAND thời kì qua; nêu rõ ưu điểm, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, trên cơ sở đó có phương hướng, giải pháp tham mưu cho Đảng, quốc gia đẩy mạnh công tác CCTP trong thời kì tới. Sau tám năm thực hành quyết nghị 49-NQ/T.Ư, Bộ Công an đã trình Chính phủ ban hành 69 Nghị định, Thủ tướng Chính phủ ban hành 22 quyết định, Bộ Công an ban hành hơn 400 thông tư... Góp phần quan yếu hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động tư pháp và hỗ trợ tư pháp. Chất lượng hoạt động điều tra ngày càng được nâng lên, số vụ án kết thúc điều tra chiếm tỷ lệ cao (hơn 80% về số vụ án và 90% về số bị can), các trường hợp đình chỉ điều tra tiếp chuyện giảm. Việc ứng dụng các biện pháp ngăn chặn như bắt, tạm giữ, tạm giam, việc khởi tố bị can cơ bản được thực hành đúng quy định của pháp luật khắc phục hiện tượng lạm dụng bắt khẩn cấp,"hình sự hóa" các quan hệ dân sự, kinh tế, bắt oan sai.